“การแก้กล้ามเนื้อตาอ่อนแรง” วิธีสังเกตและการแก้ไขแบบตรงจุด

ในตอนที่เราส่องกระจก เคยสังเกตดวงตาของตัวเองไหมว่า ทำไมตาดำดูเล็ก ตาดูปรือ หรือเคยมีคนทักว่า ตาดูง่วง ทั้ง ๆ ที่ยังตื่นดี หรือถ่ายรูปออกมาแล้ว ตาดูเล็กและเหมือนจะหลับตลอดเวลา หากคุณเคยมีประสบการณ์ดังกล่าว อาจเป็นไปได้ว่าคุณกำลังมีภาวะ “กล้ามเนื้อตาอ่อนแรง”

ในวันนี้ โคอาคลินิก (KOA clinic) จะพาไปรู้จักกับสาเหตุของอาการตาปรือ ลืมตาไม่โต และทำให้ตาดูง่วงตลอดเวลานี้ พร้อมแนะนำ “วิธีแก้กล้ามเนื้อตาอ่อนแรง” จะต้องรักษาอย่างไร หากอยากรู้แล้ว สามารถอ่านบทความและมองกระจกไปพร้อม ๆ กันได้เลย

กล้ามเนื้อตาอ่อนแรง คือ?

คือ ภาวะลืมตาไม่โต หรือลืมตาได้ไม่เต็มที่ ซึ่งทุกคนสามารถสังเกตดวงตาของตัวเองได้ โดยการยืนมองตัวเองที่หน้ากระจก และเปรียบเทียบกับภาพด้านล่างนี้

ตาดำของเรานั้น จริง ๆ แล้ว จะเป็น “วงกลม” โดยที่คนทั่วไป ขอบตาบน (ที่มีขนตาติดอยู่) จะปิดตาดำลงมานิดหน่อย หรือไม่เกิน 2 มิลลิเมตรดังรูป แต่ยังสามารถเห็นตาดำได้เกือบเต็มวงกลมอยู่ อย่างไรก็ตาม หากเวลาที่เราลืมตาแล้วขอบตาบนปิดตาดำมากกว่า 2 มิลลิเมตรขึ้นไป จะทำให้เห็นตาดำได้ไม่เต็มที่ เราเรียกตาที่มีภาวะนี้ว่า “กล้ามเนื้อตาอ่อนแรง” นั่นเอง!

นอกจากนี้ คนที่กล้ามเนื้อตามีอาการอ่อนแรงมาก ๆ ก็อาจเป็นสาเหตุทำให้เกิดเบ้าตาลึกได้เช่นกัน

หากคุณมีอาการเหล่านี้ แล้วต้องการรักษาภาวะกล้ามเนื้อที่ตาอ่อนแรง เพื่อช่วยให้ตาเปิดได้โตขึ้น สามารถส่งรูปมาให้คุณหมอประเมินได้เลยที่ไลน์ @koaclinic ปรึกษา “ฟรี” ไม่เสียค่าใช้จ่าย

กล้ามเนื้อตาอ่อนแรง เกิดจากอะไรได้บ้าง?

กล้ามเนื้อตาที่อ่อนแรง มีความหมายตรงตามชื่อเลยก็คือ  “กล้ามเนื้อ” ที่ใช้ในการลืมตา “อ่อนแรง” เลยเป็นสาเหตุให้เวลาเราลืมตา แล้วตาเปิดไม่โต โดยสาเหตุที่ทำให้กล้ามเนื้อตามีอาการอ่อนแรงที่พบบ่อย ๆ มีดังนี้

1. เป็นตั้งแต่กำเนิด

เกิดจากการพัฒนากล้ามเนื้อตาไม่ดี ทำให้กล้ามเนื้อไม่มีแรง สาเหตุนี้สังเกตไม่ยาก เพราะสามารถเห็นได้ตั้งแต่ที่เรายังเด็ก ๆ

2. เกิดจากความเสื่อม

เป็นสาเหตุที่พบได้บ่อยที่สุด มักเกิดจากอายุที่เพิ่มมากขึ้น ทำให้กล้ามเนื้อเสื่อมลงไปตามวัย ไม่แข็งแรงเหมือนเดิม

3. โรค หรืออาการบาดเจ็บอื่น ๆ

เป็นสาเหตุที่พบได้น้อยกว่า เช่น โรคของกล้ามเนื้อหรือระบบประสาทบางชนิด, การประสบอุบัติเหตุบริเวณดวงตา , มีก้อนเนื้อแถวตา หรือการขยี้ตาบ่อยๆเป็นเวลานาน ก็อาจจะส่งผลกระทบให้กล้ามเนื้อตาทำงานแย่ลงได้

4. ผลข้างเคียงจากการผ่าตัดหนังตาบน

ในคนที่ทำตาสองชั้น โดยเฉพาะชั้นตาที่หนาเกินไป หรือการผ่าตัดอื่น ๆ ที่บริเวณตาบน อาจทำให้กล้ามเนื้อตาทำงานแย่ลง และอ่อนแรงลงได้

กล้ามเนื้อตาอ่อนแรงอันตรายไหม ส่งผลเสียอย่างไร?

การมีภาวะกล้ามเนื้อตาที่อ่อนแรง ไม่ได้เป็นอันตรายร้ายแรงต่อร่างกาย แต่จะส่งผลเสียต่อการมองเห็น ความสวยงาม และความรู้สึกรอบดวงตา มีรายละเอียดดังนี้

1. ผลเสียต่อการมองเห็น

คนเราจะมองภาพผ่านลูกตาดำเข้าไป ดังนั้นในผู้ที่มีภาวะกล้ามเนื้อที่ตาอ่อนแรงมาก จนตาดำเปิดได้น้อย อาจทำให้มองเห็นภาพแคบลงได้

2. ผลเสียต่อความสวยงาม

การที่ลืมตา แล้วเห็นตาดำไม่โต จะส่งผลให้แววตาดูไม่สดชื่น ดูไม่สดใส ตาดูปรือเหมือนคนง่วงนอนตลอดเวลา ซึ่งจะส่งผลเสียต่อบุคลิกภาพ อาจโดนเพื่อนๆแซวว่าง่วงนอนเวลาเห็นรูปถ่าย หรืออาจส่งผลกระทบต่อสายงานบางอาชีพที่ต้องการบุคลิกภาพที่ดี เช่น พิธีกร, แอร์โฮสเตส หรือนักแสดง เป็นต้น

3. ผลเสียต่อความรู้สึกรอบดวงตา

เมื่อตาลืมได้ไม่โต ร่างกายจะสั่งการอัตโนมัติให้คิ้วและหน้าผากช่วยยก เพื่อช่วยให้ตาเปิดกว้างขึ้น จึงมักเห็นคนที่ตาดูปรือจะมีลักษณะคิ้วโก่งอยู่บ่อย ๆ ซึ่งการโก่งคิ้วเป็นระยะเวลานาน ๆ อาจทำให้เกิดภาวะปวดขมับ หรือปวดเบ้าตาเรื้อรังได้ โดยภาวะนี้ยังสามารถพบได้ในคนที่ทำตาสองชั้นมา แล้วชั้นตาหนาเกินไป จนทำให้กล้ามเนื้อตาต้องพยายามทำงานหนักเช่นกัน

วิธีรักษากล้ามเนื้อตาอ่อนแรง

หากเจอว่าเป็นภาวะกล้ามเนื้อตาที่อ่อนแรง ควรต้องพบแพทย์เพื่อตรวจหาสาเหตุที่ทำให้เกิดภาวะนี้ก่อน โดยผู้ที่เป็นกล้ามเนื้อที่ตาอ่อนแรงชนิดที่เป็นตั้งแต่เกิด, ชนิดที่เกิดจากความเสื่อม หรือเกิดหลังจากการทำศัลยกรรมตา สามารถรักษาได้ด้วยการผ่าตัด ซึ่งให้ผลการรักษาที่ค่อนข้างดี และช่วยให้ตาเปิดได้โตขึ้น

อย่างไรก็ตาม ในผู้ที่เกิดจากโรค ภาวะบาดเจ็บ หรือสาเหตุอื่น ๆ ที่พบได้น้อย วิธีการรักษาอาจมีความซับซ้อนกว่า โดยสามารถสังเกตเบื้องต้นได้จากการดูอาการ หรือประวัติอื่น ๆ ร่วมด้วย เช่น มีอาการตาปรือไม่เท่ากันในแต่ละวัน หรือมีอาการตาปรือมากตอนเคี้ยวอาหาร หากไม่แน่ใจ แนะนำให้ปรึกษาจักษุแพทย์เพื่อวิเคราะห์สาเหตุโดยละเอียด

การผ่าตัดแก้กล้ามเนื้อตาอ่อนแรง

ภาวะกล้ามเนื้อตาอ่อนแรงส่วนใหญ่ สามารถรักษาได้โดยการผ่าตัด ที่โคอาคลินิก มีการผ่าตัดแก้กล้ามเนื้อตาอ่อนแรง 3 วิธี ดังนี้

1. ผ่าตัดโดยลงแผลด้านนอก (External ptosis correction)

วิธีนี้จะมีการเปิดแผลคล้าย ๆ กับการทำตาสองชั้น โดยคุณหมอจะเปิดแผลตามรอยพับของชั้นตา เพื่อเข้าไปหากล้ามเนื้อตาและซ่อมแซมให้กล้ามเนื้อตามีแรงเปิดมากขึ้น

เทคนิคการผ่าตัดลงแผลด้านนอกสามารถแก้ปัญหาของกล้ามเนื้อตาอ่อนแรงได้ทุกรูปแบบ รวมถึงสามารถทำร่วมกับการทำตาสองชั้น เพื่อให้ชั้นตาสวยขึ้น และยังเอาหนังตาตก หรือหนังตาที่หย่อนยานออกไปด้วย

เหมาะกับใคร :

• ทำได้ทุกช่วงอายุ ตั้งแต่อายุ 18 ปีขึ้นไป
• คนที่มีปัญหากล้ามเนื้อที่ตาอ่อนแรงน้อย ไปจนถึงเป็นมาก ๆ
• คนที่มีกล้ามเนื้อที่ตาอ่อนแรงร่วมกับอยากได้ตาสองชั้นที่ชัด หรือคนมีปัญหาหนังตาตกและหย่อน

ไม่เหมาะกับใคร :

• คนที่ไม่อยากให้มีแผลผ่าตัดที่ผิวหนัง

2. ผ่าตัดจากด้านในเปลือกตา (Internal ptosis correction)

การแก้กล้ามเนื้อตาอ่อนแรงวิธีนี้ คุณหมอจะพลิกเปลือกตาแล้วทำผ่าตัดจากด้านใน มีข้อดีคือ พักฟื้นค่อนข้างเร็ว และไม่มีรอยแผลผ่าตัดให้เห็น สามารถแก้ไขกล้ามเนื้อที่อ่อนแรงที่เป็นไม่รุนแรงได้ดี

เหมาะกับใคร :

• คนที่มีตาสองชั้นอยู่แล้ว แต่ตาปรือ
• คนที่อยากแก้ไขกล้ามเนื้อที่ตาอ่อนแรง และไม่อยากให้มีแผลผ่าตัด
• คนที่อยากให้ตาโตอย่างเป็นธรรมชาติ

ไม่เหมาะกับใคร :

• คนที่เป็นกล้ามเนื้อที่ตาอ่อนแรงมาก หรือตาดูปรือมาก ๆ
• คนที่มีปัญหาอื่น ๆ ร่วมด้วย เช่น หนังตาหย่อน หรือเบ้าตาลึก
• คนที่ต้องการทำตาสองชั้นร่วมด้วย

3. ผ่าตัดเทคนิคพิเศษ โดยใช้เนื้อเยื่อข้างเคียง

วิธีนี้จะใช้เฉพาะกับคนที่มีปัญหากล้ามเนื้อที่ตาอ่อนแรงแบบรุนแรง หรือที่คนที่เคยผ่าตัดตามาหลาย ๆ ครั้ง จนเกิดพังผืดมาก โดยจะหลีกเลี่ยงการไปซ่อมแซมกล้ามเนื้อตาโดยตรง เนื่องจากอาจได้ผลลัพธ์ที่ไม่ค่อยดี แต่จะใช้กล้ามเนื้อหรือเนื้อเยื่อบริเวณข้างเคียงมาช่วยเปิดตาแทน เช่น กล้ามเนื้อหน้าผาก หรือใช้เยื่อบุตาด้านใน

เหมาะกับใคร :

• คนที่มีภาวะกล้ามเนื้อที่ตาอ่อนแรงแบบรุนแรง หรือเป็นจากที่เคยผ่าตัดหนังตาบนมาหลาย ๆ ครั้ง ซึ่งจะต้องให้คุณหมอประเมินก่อน

สามารถดูรายละเอียดเรื่องการผ่าตัดแก้ไขกล้ามเนื้อตาอ่อนแรงได้จาก LINK นี้ (ศัลยกรรมตาที่ให้บริการ แก้ไขกล้ามเนื้อตาอ่อนแรง)

ข้อควรระวังในการผ่าตัดแก้กล้ามเนื้อตาอ่อนแรง

หมอกรอยากกล่าวถึงผู้ที่เป็นกล้ามเนื้อที่ตาอ่อนแรงจากโรค “กล้ามเนื้ออ่อนแรงเอ็มจี (Myasthenia Gravis: MG)” สักเล็กน้อย ซึ่งเป็นหนึ่งในสาเหตุของอาการกล้ามเนื้อตาอ่อนแรงที่พบไม่บ่อยแต่มีความสำคัญ เนื่องจากตลอดการทำงานเป็นจักษุแพทย์ของคุณหมอกร เคยเจอคนไข้ประมาณ 5 – 6 คน ที่มาปรึกษาด้วยเรื่องกล้ามเนื้อที่ตาอ่อนแรง แต่สุดท้ายมีภาวะของโรค MG

โรค MG นั้น เป็นโรคที่เกี่ยวกับภูมิคุ้มกันตัวเองผิดปกติ มักเกิดในผู้หญิงวัยทำงาน อายุ 30-40 ปี มักมีอาการกล้ามเนื้อตาอ่อนแรงข้างเดียว และอาการตกของตาไม่เท่ากันในช่วงวัน โดยอาการจะดี ตายังโตในตอนเช้า และตาจะตกมากตอนบ่ายหรือเย็น ๆ

ที่ต้องระวังโรคนี้ เนื่องจากโรค MG อาจนำไปสู่การอ่อนแรงของกล้ามเนื้อส่วนอื่น ๆ ในร่างกาย และเกิดอันตรายกับร่างกายได้ ซึ่งวิธีการรักษามักเป็นไปในทางการใช้ยา หรือวิธีอื่น ๆ ที่ไม่ใช้การผ่าตัดที่ตาโดยตรงหากเป็นโรค MG แล้วไปรักษาโดยการผ่าตัดแก้กล้ามเนื้อตาอ่อนแรง อาจทำให้สาเหตุที่แท้จริงยังไม่ได้ถูกรักษา และอาจเป็นอันตรายได้ในอนาคตนั่นเอง

หากใครมีอาการหรือสงสัยภาวะ MG สามารถนัดเข้ามาตรวจเบื้องต้นกับคุณหมอกรได้

โคอาสรุปให้

• ภาวะกล้ามเนื้อที่ตาอ่อนแรงจะทำให้เปิดตาได้ไม่เต็มที่ มองเห็นตาดำไม่เต็ม ทำให้ตาดูปรือ ดูง่วงนอนตลอดเวลา ซึ่งส่งผลเสียต่อบุคลิกภาพ ในบางรายที่เป็นมากอาจส่งผลต่อการมองเห็น และความรู้สึกรอบ ๆ ดวงตาด้วย
• ภาวะกล้ามเนื้อที่ตาอ่อนแรง เกิดได้จากหลายสาเหตุ เช่น เป็นตั้งแต่เกิด, ความเสื่อมจากร่างกาย, โรค, อุบัติเหตุที่บริเวณเปลือกตาด้านบน หรือผลข้างเคียงจากการผ่าตัดหนังตาบน
• ที่โคอาคลินิก มีวิธีผ่าตัดแก้ไขกล้ามเนื้อตาอ่อนแรง 3 วิธี ได้แก่ ผ่าตัดลงแผลด้านนอก, ผ่าตัดด้านในเปลือกตา และผ่าตัดด้วยเทคนิคพิเศษ
• ผู้ที่เป็นภาวะกล้ามเนื้อที่ตาอ่อนแรง สามารถเข้ามาพบจักษุแพทย์ที่โคอาคลินิกได้เลย คุณหมอพร้อมดูแลทุกคน

สนใจผ่าตัดแก้กล้ามเนื้อที่ตาอ่อนแรง สามารถส่งรูปมาให้คุณหมอประเมิน หรือนัดหมายได้เลยที่ไลน์ @koaclinic ปรึกษา “ฟรี” ไม่เสียค่าใช้จ่าย!